μαγνητοεγκεφαλογραφία

Ακτινολογική απεικονιστική μέθοδος που βασίζεται στην αρχή της μαγνητικής αντήχησης του πυρήνα του ατόμου (nuclear magnetic resonance). Αν και οι βασικές μελέτες στον τομέα αυτό χρονολογούνται από τις αρχές του 20ού αι., η μ. πρωτοεμφανίστηκε τη δεκαετία του 1970 και διαδόθηκε ευρέως μετά το 1980. Χρησιμοποιεί τον μαγνητισμό, τα ραδιοκύματα και έναν υπολογιστή για να απεικονίσει σωματικές δομές σε εγκάρσιες τομές. Η μ. μπορεί να χρησιμοποιηθεί στον άνθρωπο, επειδή το σώμα του περιέχει πλήθος μικρών βιολογικών μαγνητών, οι περισσότεροι και πιο ευαίσθητοι από τους οποίους είναι τα πρωτόνια – πυρήνες ατόμων υδρογόνου. Ο μαγνητοεγκεφαλογράφος περιλαμβάνει έναν μεγάλο κοίλο σωλήνα εξοπλισμένο με έναν ευμεγέθη ισχυρό κυκλοτερή μαγνήτη. Ο ασθενής ξαπλώνει σε κινητό κρεβάτι που εισέρχεται στον σωλήνα. Ο μαγνήτης δημιουργεί ισχυρό μαγνητικό πεδίο που αναγκάζει τα πρωτόνια των ατόμων υδρογόνου του σώματος να ευθυγραμμιστούν. Η δέσμη των ραδιοκυμάτων που ακολουθεί θέτει τα ευθυγραμμισμένα πρωτόνια σε περιστροφή. Μετά τη διακοπή της εκπομπής των ραδιοκυμάτων οι πυρήνες-πρωτόνια καθώς επιστρέφουν στις αρχικές τους θέσεις εκπέμπουν ένα ασθενές σήμα ραδιοκυμάτων που ανιχνεύεται από τον δέκτη του μαγνητοεγκεφαλογράφου και υφίσταται επεξεργασία από υπολογιστή που καταλήγει σε λεπτομερή δισδιάστατη απεικόνιση εγκάρσιων τομών, ικανή να αποκαλύψει ακόμα και ελάχιστες διαταραχές στις σωματικές δομές. Σε μερικές περιπτώσεις χρησιμοποιείται και παράγοντας αντίθεσης για περαιτέρω αύξηση της ακρίβειας της απεικόνισης. Η μ. ενδείκνυται ιδιαίτερα σε κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, ανευρύσματα, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, νεοπλάσματα εγκεφάλου, νεοπλάσματα ή φλεγμονές του νωτιαίου μυελού, εκτίμηση της ακεραιότητας του νωτιαίου μυελού μετά από τραυματισμό της σπονδυλικής στήλης, διαγνωστική εκτίμηση προβλημάτων στους σπονδύλους και τους μεσοσπονδύλιους δίσκους, στην καρδιά, στην αορτή, στα ενδοκοιλιακά όργανα, στις αρθρώσεις, στα μαλακά μόρια και στα οστά. Είναι εξαιρετικά ακριβής, ανώδυνη εξέταση που έχει το πλεονέκτημα ότι ο εξεταζόμενος δεν εκτίθεται στην επίδραση των ακτίνων Χ. Δεν έχουν περιγραφεί παρενέργειες. Αντενδείκνυται σε άτομα που έχουν μεταλλικά υλικά στο σώμα τους, όπως βηματοδότες, μεταλλικά εμφυτεύματα, μεταλλικά τσιπ και κλιπ μέσα ή γύρω από τον οφθαλμικό βολβό, τεχνητές καρδιακές βαλβίδες, μεταλλικά εμφυτεύματα στα αφτιά, θραύσματα από σφαίρα, αντλία χημειοθεραπείας ή ινσουλίνης, λόγω της δράσης του μαγνητικού πεδίου στα μέταλλα. Αν και οι εικόνες στη μ. είναι παρόμοιες με αυτές της αξονικής τομογραφίας –πέραν από το ότι δεν γίνεται χρήση ακτίνων Χ– πλεονεκτούν επίσης ως προς την ευκρίνεια της αντίθεσης μεταξύ φυσιολογικού και παθολογικού.